ინფლაცია

ამ მოკლე სტატიაში განვმარტავთ:

• რა არის ინფლაცია?
• რა პროცესები დგას მის უკან?
• რომელი ინდექსის დახმარებით ითვლიან ინფლაციას?
• რა არის მისი გამომწვევი მიზეზები?

რა არის ინფლაცია?

ინფლაცია არის ეკონომიკური მოვლენა, რომელიც გამოიხატება საბაზრო ეკონომიკის ფულადი ერთეულის მსყიდველუნარიანობის შემცირებაში. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, იმავე თანხით შეუძლებელია იმდენივე საქონლისა და მომსახურების შეძენა, რამდენსაც ადრე შეიძენდით. იგი წარმოადგენს ფასების ზოგად ზრდას საქონლისა და მომსახურების უმრავლესობაზე გარკვეულ დროის პერიოდში. ინფლაცია იწვევს ფულის გაუფასურებას და შესაბამისად, მომხმარებლის მყიდველუნარიანობის დაქვეითებას.

ინფლაციის დონის გასაზომად გამოიყენება სამომხმარებლო ფასების ინდექსი, რომელიც აერთიანებს მრავალრიცხოვან საქონელსა და მომსახურებას, რომლებზეც ხარჯავს ფულს მოსახლეობის უმეტესი ნაწილი. ეს ინდექსი ითვლის ფასების საშუალო ცვლილებას დროის გარკვეულ პერიოდში და ასახავს ინფლაციის დონეს. თითოეულ საქონელსა და მომსახურებას აქვს განსხვავებული წონა ინდექსში, რაც განისაზღვრება მისი მნიშვნელობით მომხმარებლის ბიუჯეტში.

მას შეუძლია გამოიწვიოს ეკონომიკური არასტაბილურობა, გაზარდოს სიღარიბე და მკვეთრად გააუარესოს საინვესტიციო გარემო. ამიტომ, მთავრობები და ცენტრალური ბანკები მონეტარული და ფისკალური პოლიტიკის საშუალებით ცდილობენ ინფლაციის კონტროლსა და მის მისაღებ დონეზე შენარჩუნებას.

ინფლაციის გამომწვევი მიზეზები

ინფლაციის მიზეზები შეიძლება იყოს:

• მოთხოვნის ზრდა, როდესაც ხალხს მეტი ფული აქვს ხელთ, ვიდრე საქონელი და მომსახურებაა ბაზარზე. ეს იწვევს ფასების ზრდას.
• ხარჯების ზრდა, მაგალითად საწვავის, ნედლეულის ან ხელფასების გაზრდა, რაც აისახება საბოლოო პროდუქციის ფასზე.
• ფულის მიწოდების ზრდა, როდესაც ცენტრალური ბანკი ბეჭდავს მეტ ფულს, ვიდრე ეკონომიკა ითხოვს.

ინფლაციის კონტროლი მნიშვნელოვანია ეკონომიკური სტაბილურობისთვის, რადგან მაღალი ინფლაცია ამცირებს ფულის მსყიდველუნარიანობას და ზრდის საარსებო ხარჯებს მოსახლეობისთვის.